O dywanach

Od wielu wieków są prawdziwą ozdobą wnętrz. W niektórych krajach, także w Polsce specjalne tkaniny dekoracyjne były ozdobą ścian, jak na przykład słynne arrasy. Dziś tkaniny i dywany głównie zdobią podłogi. Pasują zarówno do eleganckich salonów jak i dziecięcych pokoi.

Persja – ojczyzna dywanów

Dywany najprawdopodobniej pochodzą z Azji. Pojawiły się między III a II tysiącleciem p.n.e. Za kolebkę tkactwa uznaje się Persję. Do dziś perskie dywany zaliczają się do najlepszych i najdroższych. Dywan odgrywa ważną rolę w życiu mieszkańców Orientu. Towarzyszy im w wydarzeniach religijnych, społecznych, politycznych i rodzinnych. Modlitewnym dywanom przypisywano nadprzyrodzone właściwości.

Od VII wieku perskie dywany wykonywane były z wełny (np. Gabbe - dywany tkane z wełny wielbłądziej) i jedwabiu. Wzory były symetryczne z geometrycznymi i kwiatowymi motywami; często z motywem perskiego symbolu życia – różą. Na kobiercach pojawiały się także wizerunki zwierząt i władców. Po podboju arabskim, na dywanach pojawiły się wersety koraniczne. Wzornictwo perskich dywanów bardzo zmieniło się na początku XV wieku, gdy surowe, łamane formy zastąpiono motywami roślinnymi.

Nie tylko Persja

Z produkcji dywanów znane są także Chiny. Chińskie dywany tka się z wełny bardzo dobrego gatunku lub jedwabiu. Natomiast mocne, wytrzymałe kobierce; pasujące do stylowych mebli pochodzą z Afganistanu. Inni producenci to Nepal, Pakistan i Turkmenistan - produkowane tam kobierce nazywa się turkmenami.

Dywany tureckie

Dywany, które wielu podróżnym nieodłącznie kojarzą się z Turcją, pojawiły się na terenie Anatolii w XII wieku. Tradycja tkania dywanów przywędrowała na ziemie Azji Mniejszej wraz z Turkami Seldżuckimi. Dla ludów koczowniczych w tamtych czasach dywan był niezwykle ważnym elementem wyposażenia namiotu.

W czasach tradycyjnych dywany służyły nie tylko jako izolacja podłogowa, ale również jako dywaniki modlitewne, portiery przedzielające pomieszczenia, sakwy i sakiewki, poduszki oraz, zwłaszcza te jedwabne, jako elementy dekoracji wnętrz. Wyrobem tureckich dywanów od wieków tradycyjnie zajmują się kobiety, a najczęściej młode dziewczyny, które cieszą się jeszcze dobrym wzrokiem i drobnymi palcami. Kobierce i kilimy stanowiły część posagu panny młodej i pozostawały w rodzinie na zawsze.

Cechą charakterystyczną dywanów tureckich, która odróżnia je od wyrobów pochodzenia perskiego, jest podwójny węzeł symetryczny typu Giordi, nazywany smyrneńskim. Sami sprzedawcy często podkreślają tę cechę, zachwalając trwałość oferowanych wyrobów. Ponadto tradycyjne dywany tureckie wyróżniają się żywszą kolorystyką i dłuższym włosiem.

Kolorystyka i symbolika tureckich dywanów:

W dawnych czasach do nadania dywanom różnych kolorów wykorzystywano rozmaite barwniki naturalne, wytwarzane między innymi z kory, jagód, warzyw, minerałów i korzeni.Przykładowe naturalne barwniki to:

korzeń marzanny - czerwień
indygo - błękit
mięta - szary
łupiny orzecha - brąz
tamaryszek lub rumianek - żółty

W drugiej połowie XIX wieku zaczęto wprowadzać barwniki syntetyczne, które stopniowo wyparły te pochodzenia naturalnego. Ów fakt pociąga ze sobą dwa niezwykle ważne skutki. Po pierwsze, chemiczne barwniki doprowadziły do zatarcia się regionalnych różnic w kolorystyce dywanów. Po drugie, co ważne dla osób zainteresowanych dywanami zabytkowymi, należy pamiętać, że kolory różowy i intensywny pomarańczowy nie występowały wśród barwników naturalnych. Jeżeli więc wzór na dywanie zawiera te kolory, oznacza to, że dywan pochodzi z niedalekiej przeszłości.

Bardzo ciekawe i dekoracyjne są dywany wykonane z materiałów niebarwionych, przy wykorzystaniu naturalnych odcieni wełny - od białej do ciemnobrązowej. Symbolika wzorów dywanowych to cała gałąź wiedzy, której opanowanie może zająć wiele lat. Wzory na dywanie wskazują na region jego pochodzenia oraz zastosowanie. Przykładowo dywany modlitewne zawierają wzory przedstawiające niszę modlitewną (mihrab), dłonie osoby modlącej się, gwiazdę Abrahama, klejnot Mahometa, drzewo życia, kubek z wodą i lampę świątynną. Inne często spotykane symbole to: